( EBL و BVD- MD و IBR ) بیماری های تولید مثل دام

به نام خدا 

( EBL و BVD- MD و IBR ) بیماری های تولید مثل

الف – مراکز اصلاح نژاد و دامداری های تامین کننده گوساله نر این مراکز :

1386 می بایستی این مراکز /43/ براساس دستورالعمل و ضوابط بهداشتی مراکز تولید و توزیع اسپرم نشخوارکنندگان با کد 06

تحت نظارت و پایش قرار گیرند تا تولید اسپرم با باروری مناسب نهایتاً منجر به برقراری و حفظ سلامت دام ها در سطح استاندارد بوده و عاری از پاتوژن های خاص قابل انتقال از طریق اسپرم باشد .

و BVD - MD ، قبل از ورود گاوهای نر و دام های تیزر انتخابی از دامداری ها بایستی از نظر بروسلوز ، سل گاوی و لپتوسپیروز و لکوز منفی باشند . این آزمایشات بایستی به شیوه ای برنامه ریزی شوند که در اسرع وقت IBR و IPV نتایج مشخص گردند تا طول مدت قرنطینه در گاوداری تا آنجا که ممکن است کوتاه باشد پروتکل کنترل و پیشگیری میبایستی براساس دستورالعمل و ضوابط بهداشتی مراکز تولید و توزیع اسپرم نشخوارکنندگان ، صورت گیرد .

ب – بررسی ، نظارت و مراقبت بیماری های مسبب سقط جنین

مطالعه ، بررسی و مراقبت بیماری های مولد سقط جنین بطور جامع ، مستقل ، غیر فعال ودر چند منطقه بطور فعال صورت واهد گرفت . گرچه عوامل گوناگونی در ایجاد عارضه سقط جنین در سراسر کشور ( عوامل کمپلکس ) دخالت دارند . مع لوصف عواملی که در اجرای این طرح برای مطالعه مدنظر می باشند بقرار ذیل است :

Blue tangue -1 ویروس عامل زبان آبی

Neosporasis -2 تک یاخته نئوسپورا کانینوم  

Border disease -3 ویروس بوردر  

chlamydiasis -4 باکتری کلامیدیا پسیتاسی  

Toxoplasmosis -5 تک یاخته توکسوپلاسما گونه ای دردر اسهال ویروسی گاوان

 BVD -6 ویروس عامل ر رینوتراکئیت گاوان

 IBR -7 ویروس  

(Mycoplasmosis ) -8 عوامل مایکوپلاسمایی در بیماری مایکوپلاسموز یا آگالاکسی

(Compylobacteriosis) -9 باکتری کامپیلوباکتر در کامپیلوباکتریوز یا ویبریوز

(Leptospirosis ) -10 باکتری اسپیروکتی لپتوسپیرا در لپتوسپیروزیس

(Salmonellasis ) -11 باکتری سالمونلا در بیماری سالمونلازیس

در این راستا لازم است گزارش عارضه براساس فرم های مربوطه ( فرم گزارش عارضه سقط جنین در گاو - فرم گزارش عارضه سقط جنین در گوسفند و بز ) توسط استان ها انجام گیرد و چنانچه میزان شیوع سقط در واحد اپیدمیولو ژیکی از حد 2 الی 5 درصد افزون تر باشد ، نسبت به اخذ نمونه مرضی مناسب و ارسال به آزمایشگاه مبادرت ورزند . بدیهی است نتایج نمونه های مورد آزمایش استانی به سازمان اعلام و چنانچه امکانات تشخیصی در استان فراهم نباشد نسبت به ارسال نمونه به دفتر بررسی، مبارزه و مراقبت بیماری های دامی اقدام نمایند .

با توجه به عارضه سقط در گوسفند و بز در نیمه دوم هر سال و اکثریت رخدادهای سقط در گاو در تمام فصول ، تعیین میزان کلی و ارزیابی سالیانه در پایان هر سال محاسبه و نتایج برحسب نوع نمونه های مرضی و مطالعات صورت گرفته به است ان ها اعلام گردد.

پروژه ها و راهکارهای مناسب بشرح ذیل مورد توجه میباشد :

• تجهیز آزمایشگاه های تشخیص ادارات کل دامپزشکی استان ها

87/41/07

٨٩

• تهیه و تولید واکسن مناسب و موثر برعلیه عوامل موجد سقط با همکاری ارگان های ذیربط

• اجرای مقررات قرنطینه ای و بیوسکیوریتی در مورد هر یک از بیماری های واگیردار

• اجرای دوره های اموزشی برای کارشناسان ودوره های ترویجی برای دامداران

87/41/07

٩٠

دستورالعمل و ضوابط بهداشتی مراکز تولید و توزیع اسپرم نشخوارکنندگان

مقدمه :

تلقیح مصنوعی بعنوان یک تکنیک در اصلاح نژاد دام و بمنظور پیشگیری از انتقال و انتشار بیماری ها و همچنین بلحاظ بالابودن ارزش اقتصادی و سهولت در انجام آن در سطح وسیعی در دنیای امروز مورد استفاده قرار می گیرد . در سال 1385 متجاوز از 2 میلیون تلقیح مصنوعی در کشور انجام گرفته که این میزان تنها 25 درصد جمعیت گاوی قابل تلقیح را تحت پوشش قرار داده است . با توجه به توسعه گاوداری و اجرای پروژه های وزارت جهاد کشاورزی در جهت افزایش تولید شیر و گوشت میزان تلقیح در سال پایانی برنامه پنج ساله پنجم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به 6 میلیون تلقیح هدف گذاری گردیده است که بخش عمده اسپرم مورد نیاز بوسیله ایستگاه های تولید اسپرم داخلی تامین خواهد شد . علی رغم اینکه تلقیح مصنوعی بعنوان عامل پیشگیری و کنترل از بیماری های عفونی محسوب می شود ولی خود بالقوه می تواند در صورت عدم رعایت ضوابط بهداشتی سبب انتشار بیماری ها در سطح گسترده در مقایسه با جفتگیری طبیعی گردد . لذا تدوین و اجرای ضوابط بهداشتی دقیق جهت مراکز تولید اسپرم منجمد کشور که منطبق با آخرین یافته های علمی و شرایط خاص کشور ما باشد اجتناب ناپذیر است. اجرای دقیق این ضوابط می تواند علاوه بر پیشگیری از انتشار بسیاری از بیماری ها ، باعث جلب

اعتماد به محصول تولیدی این مراکز توسط مشتریان داخلی و خارجی گردد . دستورالعمل و ضوابط بهداشتی مراکز تولید و توزیع اسپرم در سال 1379 توسط سازمان دامپزشکی کشور تدوین و ابلاغ گردید و اینک در سال 1386 با توجه به ضرورت ها بشرح زیر توسط کمیته علمی – فنی مراکز تولید و توزیع اسپرم مورد بازنگری قرار گرفته است .

هدف:

هدف از تدوین این ضوابط، اعمال مقررات بهداشتی تولید اسپرم با باروری مناسب به منظور برقراری و حفظ سلامت و بهداشت دام ها در سطح استاندارد بوده تا در نهایت اسپرم تولید شده با استانداردهای بین المللی( عاری بودن از پاتوژن های خاص قابل انتقال از طریق اسپرم) مطابقت نماید.

شرایط کلی مورد نیاز مرکز تولید و توزیع اسپرم :

-1 مرکز باید رسماً به تائید سازمان دامپزشکی کشور برسد و مجوزهای لازم را در هریک از مراحل فعالیت خود از این سازمان اخذ نماید .

-2 مرکز بایستی بر اساس ضوابط نظام دامداری از دامداری های مجاور و تأسیسات آنها به طور کامل مجزا بوده و برای جلوگیری از ورود حیوانات وحشی، تمهیدات لازم بکارگرفته شود .

-3 مرکز باید دارای قرنطینه، محل ضدعفونی ، جایگاه نگهداری دا مها، انبار علوفه، امکانات جمع آوری اسپرم، آزمایشگاه، درمانگاه، محل ذخیره اسپرم و تشکیلات اداری مناسب باشد .

-4 مرکز باید قرنطینه خارجی(اولیه) خود را از محدوده مرکز، منطبق با ضوابط سازمان دامپزشکی کشور دایر نماید .

-5 مرکز باید تحت نظارت و کنترل بهداشتی سازمان دامپزشکی کشور باشد. کارشناسان مجاز ازطرف سازمان دامپزشکی مسؤل بازرسی منظم به فواصل حداکثر شش ماه و نظارت بر حسن اجرای دستورالعمل ها ، روش کار، گزارشات بهداشتی ثبت شده گاوهای نر مرکز ، تولید، ذخیره و فروش اسپرم می باشند .

-6 مرکز باید دائماً تحت نظارت و کنترل مستقیم دامپزشک مقیم مورد تأیید سازمان دامپزشکی کشور به عنوان مسؤل بهداشتی مرکز باشد .

شرایط و ضوابط اختصاصی محل نگهداری گاوهای نر و امکانات جمع آوری اسپرم

-1 جایگاه گاوهای نر باید دارای بخش های جداگانه شامل : پرورشگاه (از زمان خروج از قرنطینه تا آمادگی تولید )، محل

نگهداری گاوهای نرمولد (بصورت انفرادی) و محل نگهداری گاوهای نر بیمار باشد .

-2 گوساله های نر و گاوهای نر مولد اسپرم پس از گذراندن دوران قرنطینه و آمادگی تولید، اجازه ورود به بخش تولید را دارند .

یادآوری 1 : نگهداری گاو ماده وهرگونه دام دیگر در مرکز ممنوع می باشد .

87/41/07

٩١

یادآوری 2 : درصورت نگهداری سگ نگهبان ، بایستی سلامت آن ، توسط دامپزشک مسؤل بهداشتی مرکز تائید شود .

-3 کلیه پرسنل شاغل در مرکز نبایستی با دیگر دام های خارج از مرکز تماس داشته و به سایر واحدهای دامداری تردد داشته

باشند . در صورت هرگونه تردد بایستی حداقل بمدت سه روز از مراجعه به مرکز خودداری نموده و متعاقباً با نظارت دامپزشک مسؤل بهداشتی مرکز و رعایت شرایط بهداشتی، می توانند وارد مرکز شوند .

-4 مسئولیت اجرای کلیه اقدامات بهداشتی در جهت پیشگیری و کنترل بیماری ها و انجام واکسیناسیون و تست های لازم ( یون ، سل ، بروسلوز و ....) با دامپزشک مسؤل بهداشتی مرکز بر اساس آئین نامه و دستور العمل های سازمان دامپزشکی کشور و با نظارت شبکه دامپزشکی منطقه می باشد . در صورت ضرورت استفاده از اکیپ های عملیاتی خارج از مرکز ، بایستی این اکیپ ها حداقل به مدت سه روز قبل از مراجعه به هرگونه واحد دامداری دیگر و یا مرتبط با دامداری خودداری کرده باشند وبا رعایت شرایط بهداشتی وارد مرکز شوند .

یادآوری : مسئولیت بازآموزی و نوآموزی دامپزشک مسؤل بهداشتی مرکز به عهده سازمان دامپزشکی کشور میباشد .

-5 کلیه پرسنل شاغل اعم از دائمی و فصلی در مرکز ملزم به داشتن کارت بهداشتی معتبر از وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی می باشند .

-6 پرسنل مرکز ملزم به گذرانیدن دور ههای آموزشی لازم و رعایت اصول بهداشتی در حد استاندارد به منظور جلوگیری از ورود ارگانیسم های بیماری زا می باشند .

یادآوری : مسئولیت برگزاری دوره های آموزشی به عهده مدیریت مرکز می باشد .

-7 در مبادی ورودی مرکز باید اتاق های رختکن ، سرویس های بهداشتی ، دوش با کوریدور یک طرفه تأسیس شده و لباس های مخصوص و چکمه جهت پرسنل فراهم گردد .

-8 ورود افراد متفرقه به مرکز تنها باید زیر نظر مدیر مرکز با نظر دامپزشک مسؤل بهداشتی و در حد ضرورت با رعایت شرایط وضوابط بهداشتی انجام شود . در مبادی ورودی مرکز دوش گرفتن ، تعویض لباس و پوشیدن لباس و چکمه مخصوص مرکز و عبور از کوریدور بهداشتی مخصوص برای افراد الزامی است . اسامی و آدرس مراجعین نیز به طور کامل در دفتر مربوطه ثبت گردد .

-9 کلیه وسایل، مواد و تجهیزات فنی مورد استفاده قبل از ورود به مرکز در صورت لزوم به روش مناسب ضدعفونی شود.

-10 کامیون ها و وسایل نقل و انتقال دام ، اجازه ورود به مرکز را نداشته و محل بارگیری باید در مجاورت مرکز فراهم گردد.

وسایل حمل ونقل نیز باید مخصوص مرکز تهیه شده باشند .

-11 جایگاه دام ها و محل جمع آوری اسپرم باید روزانه تمیز شده و حداقل سه ماه یکبار به طور کامل ضد عفونی و سوزانیده شود . مبارزه علیه جوندگان و حشرات بر اساس یک برنامه منظم (پروتکل اجرائی) صورت پذیرد .

-12 فضولات دامی باید مرتباً جمع آوری شده واز مرکز خارج گردد . در صورت استفاده از وسیله نقلیه مرکز جهت خروج کود بایستی ، در زمان ورود نسبت به شستشو و ضدعفونی آن اقدام شود .

-13 علوفه و سایر مواد غذایی مورد استفاده در مرکز باید از مراکز مجاز تامین گردد .

-14 محل انبار علوفه و خوراک دام باید به گون های طراحی و احداث گردد که درب تخلیه آن به خارج از محوطه مرکز باز شود .

شرایط و ضوابط بهداشتی اختصاصی آزمایشگاه اسپرم مستقر در مرکز -1 آزمایشگاه اسپرم باید از جایگاه نگهداری دام ها مجزا باشد و دارای بخش های جداگانه ای شامل محل شستشو جهت تمیزنمودن و آماده سازی واژن های مصنوعی ، ارزیابی و فرآوری اسپرم ، و محل ذخیره اسپرم باشد .

-2 ساختمان آزمایشگاه بایستی از مواد قابل شستشو و ضد عفونی ، بنا شده باشد .

-3 پرسنل آزمایشگاه باید از نظر فنی دارای صلاحیت لازم بوده و ضمن آشنایی با ضوابط بهداشتی، اصول بهداشتی استاندارد را در حین عملیات جمع آوری ، ارزیابی ، فرآوری وذخیره سازی اسپرم رعایت نمایند تا از امکان ورود هر گونه ارگانیسم بیماریزا جلوگیری گردد .

87/41/07

٩٢

یادآوری : پرسنل آزمایشگاه قبل از ورود به آزمایشگاه ملزم به دوش گرفتن و پوشیدن لباس ها و کفش اختصاصی آزمایشگاه می باشند .

-4 ورود افراد متفرقه به آزمایشگاه ممنوع می باشد .

یادآوری : مراجعین به آزمایشگاه باید به حداقل رسیده و بازدیدها باید با اجازه رسمی وکنترل شده باشد . بازدیدکنندگان ضمن

رعایت ضوابط بهداشتی ملزم به دوش گرفتن ، تعویض لباس ، پوشیدن روپوش وچکمه بوده و باید ورود وخروج آن ها ثبت گردد .

-5 کلیه وسایل ورودی به آزمایشگاه باید به روش مناسب ضد عفونی گردند .

-6 کلیه وسایل مورد استفاده در آزمایشگاه پس از پایان کار روزانه بایستی تمیز وضد عفونی شوند .

-7 برای جلوگیری از تماس مستقیم و بروز آلودگی، اسپرم جمع آوری شده از طریق پنجره ای که به همین منظور طراحی شده

است به آزمایشگاه رسانده شود .

-8 مبارزه علیه جوندگان و حشرات در آزمایشگاه بر اساس یک برنامه منظم ( پروتکل اجرائی) انجام پذیرد .

-9 اطاق های ذخیره اسپرم و ظروف نگهداری اسپرم را باید بتوان بسهولت تمیز و ضد عفونی نمود.

-10 فقط اسپرم هایی مجاز به فرآوری می باشند که از گاوهای نر سالم دهنده اسپرم اخذ شده باشند .

-11 کلیه موارد فوق با نظارت و تایید دامپزشک مسؤل بهداشتی مرکز بوده و آموز شهای لازم برای پرسنل توسط وی صورت

پذیرد.

آزمایش های لازم جهت گوساله های نر ، گاوهای مولد و دا مهای تیزر

-1 آزمایش های قبل از ورود به قرنطینه:

گاوهای مولد ودام های تیزری می توانند به مرکز وارد شوند که مقررات بهداشتی- قرنطینه ای تدوین شده توسط سازمان

دامپزشکی در مورد آن ها به اجرا گذارده شده باشد.

-1 گوساله های نر بایستی از گله هایی انتخاب شوند که ضوابط و مقررات بهداشتی اعلام شده توسط سازمان دامپزشکی -1

در آن ها بطور کامل رعایت شده باشند ، از جمله :

الف) تحت پوشش نظام پایش و مراقبت بیماری های دامی باشند .

ب) کلیه موارد خرید و فروش (ورود و خروج دام) را اعلام نمایند .

ج) کلیه اقدامات بهداشتی، پیشگیری و کنترلی را به شبکه دامپزشکی منطقه گزارش نمایند .

د) محدودیت اعلام شده توسط شبکه دامپزشکی منطقه در کلیه امور را اجرا نمایند .

-2 گوساله های نر بایستی بر اساس اعلام رسمی سازمان دامپزشکی کشور از گله های عاری ازسل و بروسلوز انتخاب -1

گردند .

-3 گله های انتخابی بایستی از نظر بیماری های مسری نظیر تب برفکی ، تب سه روزه ، لپتوسپیروز ، یون و ... در زمان -1

انتخاب ، فاقد علائم بالینی باشند .

-4 گوساله های مورد نظر تا زمان انتقال به قرنطینه در جایگاه جداگانه ودر شرایط مناسب بهداشتی نگهداری شوند. -1

-5 گوساله های نر از نظر ظاهری سالم و طبیعی بوده و قبل از ورود به قرنطینه از نظر آزمایش های ذیل منفی باشند: -1

الف) بروسلوز

ب) سل

ج) لکوز

(BVD-MD) د) بیماری اسهال ویروسی- مخاطی گاوان

یا الایزا آنتی ژن ) انجام گرفته و نتیجه منفی PCR ، آزمایش جدا سازی ویروس یا یکی از آزمایش های (ایمنوپراکسیداز

باشد .

( IBR–IPV ) ه) بیماری تورم عفونی نای گاوان- ولوواژنیت پوستولار عفونی

87/41/07

٩٣

یا الایزا انجام گیرد و نتیجه آزمایش ها منفی باشد . SN آزمایش های مثبت هستند باید تا حداکثر سن 9 ماهگی در جایگاه جداگانه IBR یادآوری : گوساله هایی که قبل از 6 ماهگی از نظر لکوز و

نگهداری شده و پس از انجام آزمایشات سرولوژی در صورت نتیجه منفی به قرنطینه حمل شوند .

و) از نظر بیماری یون ضمن منفی بودن ، از مادر منفی نیز متولد شده باشد ( آزمایش انتخابی الایزا و کشت میکروبی می باشد) . ز) از نظر تریکوموناس و کامپیلوباکترفتوس منفی باشند (آزمایشات پس از 6ماهگی انجام گیرد) .ح) از نظر لپتوسپیروز گوساله منفی انتخاب شده و دو تزریق استرپتومایسین به فاصله 15 روز انجام پذیرد.

و کمبود (BLAD) ط) گوساله های خریداری شده از نظر بیماری های ژنتیکی( بیماری کاهش چسبندگی لوکوسیتی گاوی

مورد آزمایش قرار گیرند و منفی باشند . (DUMPS) یوریدین مونوفسفات

یادآوری 1 : به منظور کنترل آلودگی و فراهم شدن شرایط لازم محیطی ، توصیه م یگردد خرید گوساله های انتخابی از گل هها تا

سن 6 ماهگی صورت گرفته و متعاقباً در شرایط قرنطینه ای نگهداری شده و آزمایش های ذکر شده فوق در زمان سنی مناسب در

قرنطینه صورت پذیرد .

یادآوری 2 : کلیه آزمایش های ذکر شده فوق در آزمایشگا ههای مجاز مورد تائید سازمان دامپزشکی کشور صورت پذیرد.

-2 آزمایش دام ها در ایستگاه قرنطینه دا مهای انتخاب شده از دامداری ها به صورت انفرادی و کاملا مجزا باید حداقل به مدت 28 روز در ایستگاه قرنطینه نگهداری شوند . آزمایشات تشخیصی زیر حداقل 21 روز بعد از ورود به ایستگاه قرنطینه بر روی آن ها انجام گیرد. در مورد آزمایش کامپیلوباکترفتوس و تریکوموناس فتوس میتوان 7 روز پس از ورود به قرنطینه اقدام نمود .

آزمایش های روتین :

الف) از نظر بروسلوز و سل انجام و نتایج منفی باشند .

(BVD-MD) ب) بیماری اسهال ویروسی- مخاطی گاوان

کلیه دام ها ، ، Persistently Infected (PI) با عفونت پایدار BVD-MD -1 به منظور مشخص شدن دام های ناقل یا الایزا تسخیری (آنتی ژن) قرار گیرند . PCR ، باید تحت آزمایش یکی از تست های : جداسازی ویروس ، ایمونوپراکسیداز -2 در صورتی که دامی از نظر ویروس مثبت قلمداد شود ، پس از جداسازی دام مثبت کلیه دا مهای قرنطینه حداقل تا 21 روز ،

BVD- با ویروس (PI) مجدداً آزمایش شوند . دام هایی که در دو مرحله آزمایش مثبت گردند باید به عنوان عفونت پایدار محسوب شده واجازه ورود به مرکز را ندارند . دام هایی که در آزمایش دوم منفی هستند می توانند به مرکز وارد شوند . MD

-3 فقط دام هایی اجازه ورود به مرکز را دارند که در آزمایش های ایستگاه قرنطینه از نظر وجود ویروس بر اساس بندهای 1 و 2

منفی بوده و دوره قرنطینه را گذرانیده باشند .

د) آزمایش کامپیلوباکترفتوس

-1 در مورد دا مهای کمتر از 6 ماه و یا دا مهایی که قبل از قرنطینه از دا مهای ماده به صورت مجزا نگهداری شده اند فقط یک

بار آزمایش کشت نمونه غلاف قضیب با نتیجه منفی کافی است .

-2 دام های 6 ماهه ویا بیشتر ویا آن دسته که بصورت گروهی قبل از قرنطینه با دا مهای ماده نگهداری شده اند باید در سه بار

آزمایش کشت نمونه های غلاف قضیب که به فواصل یک هفته اخذ شده است ، منفی باشند .

ه ) آزمایش تریکوموناس

1  در مورد دام های کمتر از 6 ماه ویا دام هایی که قبل از قرنطینه از دا مهای ماده به صورت مجزا نگهداری شده اند فقط

یک بار آزمایش کشت نمونه غلاف قضیب با نتیجه منفی کافی است .

2 دام های 6 ماهه ویا بیشتر ویا آن دسته که بصورت گروهی قبل از قرنطینه با دام های ماده نگهداری شده اند باید در سه بار

آزمایش کشت نمونه های غلاف قضیب که به فواصل یک هفته اخذ شده است ، منفی باشند .

87/41/07

٩٤

IBR - IPV ( و

یا الایزا انجام گیرد و نتیجه آزمایش منفی باشد و در صورتی که دام قبلاً واکسن مارکر دار SN کلیه دام ها آزمایش

دریافت کرده باشند ، آنتی بادی ناشی از واکسن بلامانع است .

یا مشخص نمودن آنتی ژن به وسیله یکی از AGID تست سرمی الایزا و (Bluetongue ) ز ) از نظر بیماری زبان آبی صورت گرفته و نتیجه آزمایش ها منفی باشد . ,PCR , آزمایش های ایمینوکپچر جداسازی ویروس ح) از نظر بیماری لکوز آزمایش انتخابی الیزا یا ژل صورت گرفته و نتیجه منفی باشد .

ط) از نظر بیماری لپتوسپیروز کلیه دام ها از نظر هر پنج سرووار :

مورد تست ( L. pomona, L. hardjo, L. grippotyphosa, L. icterohemorrhagiae, L. canicola)

قرار گیرند و نتیجه آزمایش ها منفی باشد و در مدت قرنطینه دو نوبت استرپتومایسین دریافت نمایند . ( MAT ) سرمی

برنامه آزمایش گاوهایی که در مرکز به طور ثابت هستند :

کلیه ضوابط بهداشتی مرتبط با بیماری های واگیردار بایستی در واحد به اجرا گذاشته شود و همچنین کلیه این گاوها باید حداقل سالی یکبار مورد آزمایش های ذیل قرار گیرند .

الف) بروسلوز : تست سرمی ، نتیجه کلیه دا مها باید منفی باشد . در صورت مثبت بودن برابر آیین نامه اجرایی ریشه کنی بروسلوز

برخورد گردد .

ب) سل : تست جلدی ، نتیجه کلیه دام ها باید منفی باشد . در صورت مثبت بودن تست توبرکولین برابر آیین نامه اجرایی ریشه کنی سل گاوی برخورد گردد .

ج) یون: از نظر بیماری یون با انجام آزمایش الایزا و کشت میکروبی ، نتایج منفی باشد .

کلیه دا مها به منظور تعیین وجود آنتی ژن باید مورد آزمایش قرار : (BVD-MD) د) بیماری اسهال ویروسی- مخاطی گاوان گیرند و نتایج منفی باشد .

یا الایزا انجام گیرد و نتایج منفی باشد SN آزمایش های :IBR-IPV ( ه

یا مشخص نمودن آنتی ژن به وسیله یکی از AGID تست سرمی الایزا و (Bluetongue ) و) از نظر بیماری زبان آبی و جداسازی ویروس صورت گرفته و نتایج منفی باشد . PCR , آزمایش های ایمینو کپچر ز) از نظر بیماری لکوز آزمایش انتخابی الایزا یا ژل صورت گرفته و نتایج منفی باشد.

تبصره : تست فوق با توجه به وضعیت واحدهای موجود و بیماری ها با فواصل 6 ماه یکبار به اجرا گذاشته شود.

ح) از نظر بیماری لپتوسپیروز کلیه دام ها جهت پنج سرووار :

مورد تست (L. pomona, L. hardjo, L. grippotyphosa, L. icterohemorrhagiae, L. canicola)

1به بالا مثبت قلمداد می شود). / تیتر 100 MAT قرار گیرند و نتیجه آزمایش ها منفی باشد( در تست ( MAT ) سرمی

ط) کامپیلو باکتر فتوس

نمونه های اخذ شده از غلاف قضیب باید کشت داده شوند .

گاوهایی باید مورد آزمایش قرار گیرند که تولید کننده اسپرم هستند و یا با گاوهای تولید کننده اسپرم در تماس می باشند .

گاوهایی که پس از یک دوره 6 ماهه استراحت برای تولید اسپرم برگشت داده می شوند باید 30 روز قبل از سرگیری تولید،

مورد آزمایش قرار گیرند و نتایج منفی باشد .

ی) تریکو موناس فتوس

1 - نمونه های اخذ شده از غلاف قضیب باید کشت داده شوند .

2 - گاوهایی باید مورد آزمایش قرار گیرند که تولید کننده اسپرم هستند ویا با گاوهای تولید کننده اسپرم در تماس می

باشند.گاوهایی که پس از یک دوره 6ماهه استراحت برای تولید اسپرم برگشت داده می شوند باید 30 روز قبل از سرگیری تولید

مورد آزمایش قرار گیرند و نتایج منفی باشد .

87/41/07

٩٥

شرایط بهداشتی جمع آوری و فرآوری اسپرم

با توجه به این که میکروارگانیسم های موجود در اسپرم غالباً از گونه های ساپروفیت هستند، در عین حال پاتوژن هایی نظیر لانسفیلد) ، ایشرشیاکلی و B و A اکتینومایسس پیوژنز بویس ، استافیلوکوکوس آرئوس ، استرپتوکوکوس (گروههای اسپرم فرآوری شده شاخص (CFU1/ml) پسودوموناس آئروژینوزا نیز ممکن است حضور داشته باشند . شمارش باکتریایی خوبی از رعایت استانداردهای بهداشتی است . تعداد باکتری ها از 5000 باکتری در هر میلی لیتر نباید بیشتر باشد .

-1 شرایط مدیریتی گاوهای نر :

هدف ، نگهداری گاوهای نر در جایگاه تمیز و بهداشتی است . تمیز بودن ناحیه پایین قفسه سینه و شکم توصیه و تأکید می شود .

-1 نگهداری گاوهای نر در مرتع و یا در جایگاه بسته باید کاملا بهداشتی باشد . بستر دام در حد لزوم بطور مرتب تعویض -1

گردد .

-2 موهای بدن باید تمیز و کوتاه شوند . -1

-3 طول موهای اطراف غلاف قضیب باید پس از کوتاه کردن حدود 2 سانتی متر گردد . به دلیل نقش حفاظتی ، تمامی -1

موهای این ناحیه نباید برداشته شود . زدودن کلیه موها ممکن است موجب تحریک مخاط غلاف قضیب گردد .

-4 بدن دام مرتباً برس زده شده و در صورت لزوم یک روز قبل از جمع آوری اسپرم بخصوص نواحی زیر شکم کاملاً -1

برس زده شود .

-5 در صورت آلودگی زیاد ، نواحی زیر شکم ، منفذ غلاف قضیب و نواحی مجاور کاملاً تمیز شده و به وسیله صابون و -1

پلشت برها شستشو ، آبکشی و خشک گردد .

-6 در زمان ورود دام به محل جمع آوری اسپرم ، تکنسین مربوطه باید از تمیز بودن دام مطمئن گردد. مواد مدفوعی، -1

بستر و مواد غذایی نباید توسط بدن و سم ها به محل جمع آوری اسپرم وارد شود، زیرا اینگونه مواد شدیداً آلوده می باشند .

-2 شرایط بهداشتی جمع آوری اسپرم :

-1 کف جایگاه پرش دام باید بنحوی طراحی شده باشد که قابلیت تمیز شدن و ضد عفونی کردن را داشته باشد . از ایجاد -2

گرد و خاک در محل باید پرهیز شود .

-2 قسمت خلفی گاوهای تیزر و یا ماکت مخصوص باید تمیز بوده و در مورد گاوهای تیزر پس از هر روز کاری و در مورد -2

ماکت پس از هر بار جمع آوری اسپرم تمیز و ضد عفونی گردد . از پوشش های پلاستیکی یکبار مصرف نیز می توان استفاده کرد .

-3 فرد جمع آوری کننده اسپرم در هنگام تماس با قضیب گاو نر باید از دستکش های یکبار مصرف استفاده نماید . -2

-4 مهبل مصنوعی پس از هر بار جمع آوری اسپرم باید کاملاً تمیز گردد . برای این منظور اجزاء مختلف آن جدا گردیده و -2

شستشو شده ، پس از آبکشی خشک و برای جلوگیری از ورود گرد و خاک به آن در قفسه قرار داده شود. بدنه داخلی و قسمت

98 – مخروطی مهبل های مصنوعی قبل از بستن اجزا ء آن با موادی که حاوی اتیل الکل هفتاد درصد یا ایزو پروپیل الکل 99

درصد ، اتیلن اکسید و یا با بخار ضد عفونی شود . مهبل های مصنوعی باید تمیز و بهداشتی باقی بماند .

-5 مواد روان کننده مصرفی باید بهداشتی و در معرض گرد و غبار قرار نداشته باشد . وسیله ای که برای پخش این مواد -2

در داخل مهبل مصنوعی استفاده می شود باید تمیز و بهداشتی نگهداری شود .

-6 مهبل مصنوعی نباید پس از انزال گاو نر تکان داده شود زیرا ممکن است مواد روان کننده از قسمت مخروطی وارد -2

اسپرم جمع آوری شده گردد .

Colony Forming Unite 1-

87/41/07

٩٦

-7 در صورت جمع آوری پی در پی انزال از یک گاو نر و یا دخول بدون انزال در مهبل مصنوعی ، مهبل باید در هر بار -2

تعویض گردد.

-8 لوله جمع آوری اسپرم باید به صورت یکبار مصرف و یا استریل شده ( در اتو کلاو 121 درجه سانتی گراد و یا حرارت -2

آون 180 درجه سانتی گراد حد اقل به مدت نیم ساعت ) مورد استفاده قرار گیرد .

-9 پس از اتمام جمع آوری اسپرم تا زمان انتقال به آزمایشگاه قسمت مخروطی مهبل مصنوعی از لوله جدا نگردد . -2

-3 شرایط آزمایشگاه فرآوری اسپرم :

-1 کلیه عملیات آزمایشگاهی باید در محیط بسته انجام شود . وسایل آزمایشگاه نباید در دسترس کارکنان غیرمجاز قرار -3

گیرد .

-2 ساختمان آزمایشگاه باید بنحوی ساخته شده باشد که دیوار ها و کف آن قابلیت تمیز شدن و ضد عفونی کردن را داشته -3

باشد .

-3 ساختمان آزمایشگاه باید روزانه تمیز شده و کلیه غبارات زدوده گردد . -3

-4 به منظور به حداقل رساندن جابجایی هوا در محیط آزمایشگاه ، نمونه اسپرم جمع آوری شده از دریچه تعبیه شده در -3

اتاق جمع آوری به آزمایشگاه منتقل گردد .

-5 عملیات فرآوری اسپرم توسط پرسنل خاص صورت گیرد و هیچ گاه از پرسنل جمع آوری اسپرم در کارهای -3

آزمایشگاهی استفاده نگردد .

-4 رقیق کننده ها :

-1 کلیه ظروف مورد استفاده باید استریل و درب دار باشند . -4

0/22 ) یا اتو کلاو ( 121 درجه سانتی گراد به μm) -2 مایعات بافر بکار رفته در رقیق کننده ها باید توسط فیلتراسیون -4

مدت نیم ساعت ) استریل شوند .

-3 آب مصرفی در رقیق کننده ها باید استریل بوده و قبل از مصرف کاملاً سرد شود. -4

-4 حتی الامکان از رقیق کنند ههای آماده با منشاء پروتئین گیاهی استفاده شود . -4

-5 در صورت استفاده از شیر ، زرده تخم مرغ ویا دیگر پروتئین های حیوانی در رقیق سازی اسپرم ، محصول تهیه شده -4

تهیه و یا تحت حرارت 92 درجه سانتی گراد به مدت UHT باید عاری از پاتوژن بوده ویا استریل گردد (شیر مصرفی با روش

تهیه شده باشد) . SPF 3-5 دقیقه قرار گرفته و تخم مرغ مصرفی نیز از گله های

-6 در جداسازی زرده تخم مرغ از تخم مرغ ، اصول آسپتیک باید رعایت گردد. -4

-7 رقیق کننده ها نباید بیش از 72 ساعت در 5+ درجه سانتیگراد نگهداری شوند. در صورت ذخیره طولانی رقیق کننده ها -4

باید در 20 - درجه سانتیگراد نگهداری شوند .

-8 رقیق کننده باید حاوی مخلوطی از آنتی بیوتیک های مجاز وسی عالطیف موثر بر عوامل مایکوپلاسمائی ، کلامیدیائی، -4

باکتری های گرم مثبت و گرم منفی باشد .

یادآوری : نوع آنتی بیوتیک های مصرفی باید در بر چسب اسپرم تولیدی درج گردد .

-5 مراحل رقیق سازی و بسته بندی :

-1 درب لوله های حاوی اسپرم تازه به محض ورود به آزمایشگاه سریعاً بسته و تا زمان آماده سازی به صورت سر بسته -5

نگهداری شود

-2 اسپرم بعد از رقیق سازی و در زمان انجماد باید در ظروف در بسته نگهداری شود. -5

-3 بسته های پایت پس از باز شدن بایستی بلا فاصله مورد استفاده قرار گیرند. -5

87/41/07

٩٧

-4 وسایلی که استفاده مکرر دارند باید با استفاده از الکل ، اتیلن اکسید ، بخار و یا با سایر روش های تایید شده، سترون -5

گردد.

-5 در صورت استفاده از پودرهای مسدود کننده پایت ها از ایجاد آلودگی، اجتناب گردد. -5

شرایط ذخیره سازی اسپرم :

-1 اسپرم های تولید شده باید به طور جداگانه در نیتروژن مایع تازه در کانتینر ضدعفونی شده نگهداری شوند. پایت های اسپرم

باید با استانداردهای بین المللی(کد مرکز ، نژاد ، شماره بدن دام ، شماره ثبت ملی و تاریخ تولید و ...) نشاندار شوند و قبل از مصرف به مدت شش ماه در قرنطینه نگهداری شده باشند .

مدت زمان قرنطینه BLV تبصره : در صورت اخذ نتیجه منفی در سه تست متوالی (سه ماه، شش ماه و ی کسال) از نظر بیماری اسپرم همان گاو نر به یکماه کاهش می یابد .

-2 بسته های اسپرم قبل از توزیع باید مجوز لازم را از مسؤل بهداشتی مرکز دریافت کرده باشند .

-3 اسپرم در کنار سایر مواد ژنتیکی نباید نگهداری شود.

87/41/07

٩٨

در واحدهای BVD, IBR, LEPTOSPIROSIS & NEOSPROSIS بررسی ، مراقبت و کنترل بیماری های گاوداری صنعتی (برنامه اجرائی داوطلبانه با همکاری دامدار) با توجه به رشد و توسعه گاوداری های صنع تی شیری در دهه های اخیر ، کنترل بیماری های استراتژیک نظیر بیماری تب برفکی که از جمله رسالت های اصلی سازمان دامپزشکی کشور محسوب می گردد و ارائه طریق به منظور کنترل سایر بیماری دامی که موجب کاهش تولید و باروری در این واحدها می گردند، جایگاه خاصی یافته است . سقط جنین و تاخیر در

باروری از جمله معضلات گاوداری های صنعتی محسوب می گردند که در کنار مسائل مدیریتی ، می توانند زیان های قابل BVD, IBR, توجهی به این واحدها وارد سازند. در بین عوامل بیماری زای مسبب این عوارض می توان به چهار بیماری اشاره نمود. به منظور افزایش آگاهی دامداران با عوارض این بیماری ها، راه های Leptospiros & Neosporose کنترل و پیشگیری از آن ها ، چگونگی بررسی و ارزیابی سطح آلودگی گاوداری های صنعتی و راههای کاهش سطح آلودگی و طرق مختلف کنترل و پیشگیری آن ها... ارائه می شود تا به عنوان رهنمود در اختیار دامداران ، دامپزشکان مسئول بهداشت ودرمان گاوداری ها و ادارات کل دامپزشکی استان ها قرار می گیرد .

شرایط و ضوابط کلی:

1. صاحبان گاوداری ها ، دامپزشکان فارم و مدیرانی که در برنامه کنترل داوطلبانه سقط جنین شرکت می نمایند بایستی بطور

کامل با جزئیات برنامه کاری آشنا بوده و برای رسیدن به هدف نهائی که همان کنترل بیماری است تلاش و جدیت نمایند.

2. برای کنترل این بیماری ها، گاوداری هائی می توانند این برنامه را اجرا نمایند که تحت یک مدیریت اجرائی یکسان باشند

3. حصارکشی و جداسازی دامداری بایستی به گونه ای باشد که امکان تماس مستقیم دام با دامهای واحدهای مجاور و دام

های عبوری از کنار واحد وجود نداشته باشد .

از طریق آبهای جاری وجود دارد حتی المقدور سعی IBR-BVD- LEP. 4. از آن جائی که احتمال انتقال بیماری های

گردد از آب های جاری که امکان تماس گله های گوسفندی و یا گاوی با آن ها وجود داشته و یا این آب ها از درون سایردامداری ها عبور می نمایند، برای شرب دام های واحد استفاده نگردد .

5. وضعیت سلامتی و عاری بودن برای هریک از بیماری های مورد بحث در این برنامه جداگانه ارزیابی شده و دامداری هائی که هنوز از نظر یک بیماری بطور قطعی پاک نگردیده اند در حکم واحدهای آلوده م یباشند.

6. هیچ نوع دامی نبایستی وارد گله گردد مگر اینکه از گله های با وضعیت مشابه و یا بالاتر ( از نظر بیماری های فوق) واقع در این برنامه انتخاب گردند . در غیر این صورت این دام ها می باید در مکان مجزا برای مدت زمان لازم نگهداری شده و آزمایش (ات) لازم برای بیماری (های) مورد نظر به اجرا گذاشته و وضعیت آن ها بررسی گردد.

7. گله های وارده شده در برنامه کنترلی نبایستی با دام های سایر واحدها و یا با سطح ارزیابی پائین تر تماس داشته باشند ، در

غیر اینصورت وضعیت ارزیابی آن ها از نظر اطمیان بخشی تنزل یافته و برای وارد شدن مجدد در برنامه بعنوان یک گله غیرپاک با آن ها برخورد خواهد شد .

8. آغوز نبایستی از گله های غیر پاک و با سطح اطمینان پائین تر، برای گله های پاک تهیه گردد.

9. لوازمی از قبیل مایع خوران، لوازم جراحی، سوزن های تزریق زیر جلدی، و .. که می توانند اغشته به خون گردند نبایستی به صورت مشترک در سایر واحدها مصرف گردند .

10 . لوازم و ابزارهایی که احتمال مصرف به صورت مشترک در واحدها دارند( کامیون حمل دام ، علوفه ، شیر و ...) بایستی قبل از ورود به دامداری با مواد ضدعفونی کننده مناسب ، ضدعفونی گردند .

11 . در صورت هر نوع تغییر در گله که می تواند وضعیت بهداشتی فارم را تحت تاثیر قرار دهد، دامپزشک فارم موظف است در اسرع وقت مراتب را به مجری برنامه اطلاع دهد .

امنیت زیستی گاوداری :

امنیت زیستی دامداری شامل کلیه اقداماتی است که به منظور کاهش یا جلوگیری از ورود عوامل بیماری زا در جمعیت گاوی موجود در دامداری ، بکار گرفته می شوند .

• هر گاوی که مربوط به گله های با وضعیت نامشخص بیماری باشد بایستی بعنوان منبع بیماری قلمداد گردد.

• احتمال خطر ورود بیماری به یک گله ارتباط مستقیمی به وسعت اقدامات بهداشتی و شدت بکارگیری آنها دارد.

• با اینحال اقدامات بهداشتی دامداری هرگز نمی تواند مطلق بوده و موارد و تذکرات بیان شده در این مبحث که پایه علمی

دارند نمی توانند صد درصد رخداد بیماری جدید در گله را تضمین نمایند.

اقدامات عمومی

آن چه در زیر می آید نمایانگر استانداردهای مناسب دامداری است و هر دامدار آگاه و هوشیاری بایستی برای پذیرش و اجرای آن ها تلاش نماید :

1. در صورت لزوم خرید و جایگزینی دام ، لازم است این دام ها از واحدهای با وضعیت مشخص و عاری از بیماری واگیر خاص ، خریداری گردند .

2. هرگاه امکان خرید دام های جایگزین از واحدهای پاک از نظر بیماری های یادشده نباشد، قبل از خرید و حمل به دامداری جدا شده و آزمایشات لازم بر روی ان ها صورت پذیرد.

3. تحت هر شریطی از قرض گرفتن دام های نر دیگران خوداری گردد .

4. امکانات و فضای مناسب برای جداسازی تمامی دام های ورودی به گله فراهم گردد. بطوریکه امکان تماس دام های جدید با هیچ یک از دام های موجود در گله نباشد.

5. زهکشی و مدفوع دام های جدید نبایستی هیچ گونه تماسی با دام های خود گله داشته باشد. وسایل و لوازم مورد مصرف برای هر دو گروه دام ها بایستی جداگانه باشد. مدفوع و فضولات این دام های بایستی در مکان جداگانه جمع آوری و خشک گردد و زمانی می توان به کود دامداری اضافه شود که نتایج آزمایشات این دام ها قابل قبول باشد.

6. آزمایشات با نتایج مغایر_ در صورتیکه دو یا چند دام به صورت گروه های جداگانه در محل قرنطینه نگهداری می شوند و نتایج آزمایشات یک و یا چند گروه با هم مغایرت داشته باشند ، تمامی دام های واقع در محل قرنطینه در معرض خطر بوده و بایستی مجدداً مورد آزمایش قرار گیرند.

7. از تماس مستقیم ویا غیر مستقیم دام ها با گله های با وضعیت نامشخص و یا سطح بهداشتی نازلتر از گله خود جلوگیری شود. در صورت بروز چنین تماسی، گله وضعیت خود را در برنامه کنترلی از دست داده و بایستی دام های در تماس در محل قرنطینه نگهداری شده و در طی مدت زمان لازم آزماشیات مربوط به بیماری های مورد نظر را بگذرانند .

8. امکان دسترسی به دامداری برای افراد غیر مسئول محدود شود.

9. از ورود عامل بیماری زا از طریق لباس و یا کفش ( پرسنل تلقیح مصنوعی، دامپزشکان فارم ، تکنسین های سم چین،

همسایه ها) یا از طریق لوازم( وسائل نقلیه، لوازم خراش دهنده بدن دام و لوازم اندازه گیری) جلوگیری بعمل آید . ایمن ترین و مناسب ترین گزینه استفاده از لوازم ، ابزارها ، لباس کار ، چکمه و ... متعلق به خود دامداری است . لباس کار و پاپوش های یکبار مصرف برای بازدیدکنندگان اتفاقی از دامداری بایستی فراهم گردد. در ضد عفونی و پاک کردن دقیق لوازم آلوده به خون(سم چین، لوازم اخته ، شاخ سوز و ...) دقت شود . از ست واکسیناسیون مخصوص به دامداری استفاده شود. از استفاده مشترک از ابزارهای دامپزشکی قبل از اطمینان از استریل شدن مجدد آن ها خوداری گردد .

10 . دسترسی وسائل نقلیه خصوصاٌ کامیون های حمل دام به دامداری محدود و تحت کنترل در آید. جهت انتقال و جابجائی دام ها محل خاصی در منطقه ای جدا از محل نگهداری دام ها در نظر گرفته شود. وسائل نقلیه قبل از استفاده بدقت تمیز شده و با استفاده از ضدعفونی کننده های مناسب ضدعفونی گردند. در صورت امکان راننده تا اتمام کار جابجائی و انتقال دام به وسیله خود، پشت فرمان قرار داشته و از خودرو پیاده نگردد و به هیچ وجهه نبایستی در جابجائی و پیاده و سوارکردن دام کمک نماید، مگر اینکه از لباس کار و چکمه دامداری استفاده نماید.

11 . خرید خوراک و بستر دامداری از فروشندگان قابل اعتماد صورت پذیرد.

87/41/01

١٠٨

12 . با تدوین و اجرای برنامه کنترل جوندگان برای واحد دامداری ، از دسترسی جانواران موذی و حیات وحش به انبارهای خوراک و بستر و جایگاه نگهداری دام ها جلوگیری شود ( بخصوص جوندگان) .13 . در صورت امکان از آب لوله کشی(آب ضد عفونی شده) به جای آب جاری بعنوان منبع اصلی آب فارم استفاده شود.

باشند. IBR-BVD - LEP 14 . جنین و اسپرم بایستی از دهنده های عاری از بیماری های

15 . گوسفند می تواند برخی از بیماری ها را که برای گاو زیان آور است در خود پنهان نماید . بنابراین از تماس مابین گوسفند و گاو جلوگیری بعمل آید . از کود گوسفندی در مزارع و چراگاه های مورد استفاده برای گاو، اسفاده نگردد( مگر پس از عمل آوری کامل کود).و لپتوسپیروز از منابع آبی وجود دارد ، حتی المقدور امکان BVD 16 . از آن جائی که امکان و خطر ابتلای گاو به بیماری های دسترسی دام به آب های جاری که احتمال استفاده از سرچشمه آن ها توسط گاو و یا گوسفند می رود ، به حداقل رسانیده

شود .

17 . جایگاه های دام های قرنطینه ای حداقل 3 متر از سایر دام ها فاصله داشته باشد .

18 . در استفاده از علوفه تر دقت بعمل آید که تحت چرای گله های گوسفند و بز نباشد .

19 . دامداری مجهز به چاه سپتیک بوده و فاضلاب آن در فضای باز رها نگردد .

20 . حتی المقدور پرسنل دامداری در مکان دیگر اقدام به پروش دام ننمایند .

21 . در صورت نگهداری سگ در دامداری ، محل گردش و زندگی آن بطور کامل جدا از گله بوده و محدود باشد و مراقبت های

بهداشتی لازم در مورد سگ بعمل آید .

22 . جمع آوری و سوزاندن علوفه و کنسانتره ای که با مدفوع سگ و گربه آغشته شده باشد.

23 . امحاء بهداشتی تمام بافت های بالقوه آلوده  جفت جنین سقط شده و یا حیوان تلف شده )

اقدامات لازم برای جلوگیری از ورود عوامل بیماری زای مسبب برخی از بیماری های خاص :

برخی از بیمار یها راههای انتقال مخصوص به خود را دارند که با رعایت مفاد اشاره شده در برنامه عمومی قابل کنترل نمی

نیز وجود دارد. (airborne spread) از طریق هوا IBR باشند. برای مثال امکان انتقال بیماری

BVD

بررسی و مراقبت:

الف - ارزیابی اولیه وضعیت بیماری در گله:

در گله و نقش انکار ناپذیر آن ها در دوام و بقای عامل بیماری ، ابتدائی ترین کار تعیین وجود PI با توجه به اهمیت دام های

در گله می باشد . PI و یا عدم وجود دام های

: PI 1. نحوه شناسائی گاوهای

و بررسی ردپای ویروس در یک گله در دو مقوله: 1 - شناسائی عامل مولد BVD بطور کلی شناسائی عامل بیماری

بیماری و 2 – آزمایشات سرمی، مورد بررسی قرار می گیرد.

در گله، برحسب اندازه گله، نتایج ارزیابی اولیه وضعیت بیماری در گله، نقطه نظر صاحب فارم PI الف - برای شناسایی گاوهای

، دامپزشک مسئول فارم و .... به شریح زیر اقدام نمود :

در PI در یک گله و با توجه به اهمیت دام های PI • به منظور ارزیابی اولیه گله و علی رغم احتمال بالای وجود دا مهای در گله PI گله و نقش انکار ناپذیر آن ها در دوام و بقای عامل بیماری ، ابتدائی ترین کار تعیین وجود و یا عدم وجود دام های

می باشد. اگر چه بر اساس نتایج آزمایشات مختلف انجام گرفته در کشور توسط آزمایشگاه های تشخیص دامپزشکی، کمتر گله در کشور می توان یافت، با اینحال قدم اولیه در مورد گله هائی که BVD آنتی بادی منفی و یا آنتی ژن منفی از نظر بیماری تاکنون ارزیابی خاص از نظر این بیماری نشده اند، تعیین وضعیت اولیه گله است. برای این منظور از تانک شیر کل گله نمونه 87/41/01

١٠٩

قرار می گیرد. در صورت Antigen detection شیر به میزان 50 سی سی برداشته نموده به روش الیزا مورد ارزیابی از نظر محسوب شده و پروتکل واکسیناسیون در آن واحد اجرا خواهد شد. PI منفی بودن نمونه، گله بعنوان گله منفی از نظر دام چنانچه نمونه مذکور مثبت اعلام گردید، بنا به درخواست داوطلبانه دامدار و یا مسئول بهداشتی دامداری برنامه زیر جهت تعیین

در گله به اجرا گذاشته خواهد شد. PI دام های تشخیص آنتی ژن) برای کلیه دام های گله در گروه سنی مابین 4 ماهگی تا 30 ) Antigen detection • از آزمایش

استفاده گردد. BVD ماهگی (پایان شکم اول) جهت تعیین دام های آنتی ژن مثبت

که بالای 30 ماه سن داشته و در گروه تست اولیه مورد ارزیابی قرار نگرفته اند، نمونه برداری PI • از مادران گوساله های

بر روی نمونه ها انجام گیرد. Antigen detection شده و تست

از PI به روش الیزا قرار گرفته تا دا مهای Ag مثبت با فاصله 3 هفته مجدداً مورد ارزیابی Ag • کلیه دام های

تفریق داده شوند. TI دام های

• در خصوص گوساله های زیر 4 ماه و آنهائیکه که متعاقباً متولد م یشوند قبل از واکسیناسیون و بعد از سن 4

الیزا قرار گیرند. Antigen detection ماهگی بایستی مورد ارزیابی به روش

در اسرع وقت با هماهنگی اداره دامپزشکی محل به کشتارگاه اعزام خواهند شد. PI • دام های

بر اساس پروتکل واکسیناسیون گله، نسبت به واکسیناسیون دا مها با استفاده از واکسن مناسب اقدام خواهد شد.

ب - آزمایشات سرمی:

VN test •

ELISA ( antibody detection) •

در واحدهای مورد نظر، دو نوع تست BVD در یک گله و بررسی وضعیت بیماری PI بطور کلی به منظور تعیین دام های

تشخیصی الیزا( آنتی بادی و آنتی ژن ) مورد نظر بوده و در واحدهای انتخابی به اجرا گذاشته می شود. که در دو حالت زیر قابل

اجرا می باشد:

تشخیص آنتی بادی )در کل دامهای بالای 3 ماه گله به صورت انفرادی و انجام )Antibody detection انجام