مهمترین بیماری های دوران خشکسالی را می توان بشرح زیر ارائه نمود : -1 بیماری های متابولیک - زمانی که انرژی دریافتی با انرژی مورد نیاز هم خوانی نداشته باشد . - کتوزیس و مسمومیت آبستنی - اسیدوز - نفخ تغذیه ای - بیماری های کبد چرب در گاوها . -2 کمبودهای مواد معدنی : معمول ترین اشتباه در تغذیه دستی در زمان خشکسالی خوراندن کنجاله پنبه دانه یا غلات است که بعلت فسفر بالا علی رغم وجود سیستم کنترل کننده تعادل کلسیم و فسفر، در بدن ممکن است نسبت کلسیم به فسفر بهم بخورد . هر گونه استرس و عوارض سوء تغذیه به صورت اختلال هضم و به تبع آن جذب باعث هیپومنیزمی و هیپوکلسیمی ثانویه می گردد . در دوره خشکسالی زیاد مشاهده می شود . A -3 عوارض ناشی از کمبود ویتامین Immuno -4 فقر پروتئینی و اساسا کاهش مقاومت بدن دام که در برابر کلیه بیماری ها به علت اختلال سیستم ایمنی بوجود می آید . ، ( deficiency) -5 کاهش رشد و کاهش باروری . 87/41/01 ١٣٩ -6 مسمومیت ها : -6-1 مسمومیت ها بعلت مصرف علوفه سمی متعاقب کمبود علوفه که در حالت عادی توسط دام خورده نمی شود . بعلت کمبود علوفه مناسب دام به ناچار به سمت مصرف علوفه هرز و سمی رفته و در نتیجه موارد مسمومیت ها بیشتر خواهد شد . -6-2 مسمومیت با جلبک های سبز آبی- توده های جلبک سبز آبی در ماههای گرم در طی خشکسالی و زمانی که سطح آب منابع نظیر برکه ها و آبگیرهای نگهدای آب به حداقل می رسد ، بیشتر مشاهده می شود . آلودگی منابع آبی به کود دامی باعث افزایش رشد این جلبک ها می شوند . مصرف زیاد سموم جلبک ها منجر به آسیب شدید کبد و حتی مرگ می شود . مصرف مقادیر کمتر سموم منجر به زردی ، ازدیاد حساسیت به نور ، سوختگی در ناحیه صورت می شود . -7 بروز بیماری های کلستریدیایی- اسپور باکتری های کلستریدیایی نظیر عوامل بیماری های شاربن علامتی ، کزاز و بوتولیسم در خاک وجود دارند . در دوره خشکسالی آلوده شدن خراش ها و زخم ها با گرد و خاک و همچنین چرای نزدیک به سطح خاک منجر به ورود کلستریدی های موجود در محیط به بدن دام ها می گردند . -8 بروز و شیوع بیماری های ویروسی و باکتریائی نظیر تب برفکی ، طاعون نشخوارکنندگان کوچک ، هاری ، شاربن و لپتوسپیروز در کانون های بیماری و اصولا بیماری های نهفته که بدلیل ضعف سیستم ایمنی طغیان می نمایند . -9 بروزعفونت های تنفسی . نوعی لنگش است که اندام حرکتی را فرا می گیرد . مصرف Founder اصولا – ( Founder ) -10 لنگش اندام حرکتی بالای غلات به همراه سطح پائین پروتئین موجب ایجاد اسیدوز و ترشح هیستامن شده که منجر به اتساع عروق سم و در نتیجه سبب لنگش در اندام حرکتی می شود . استرس در لنگش هم کاملا نقش دارد . -11 رخداد پلیو آنسفالومالیشیا ( نرمی بافت خاکستری مغز ) بدلیل بالا بودن سولفور آب . این عارضه به دنبال افزایش جمعیت حشرات (مگس ها) ، افزایش گردو – Pink – Eye -12 ایجاد عارضه چشم صورتی خاک و آسیب مکانیکی مخاطات و جای گیری عامل بیماری ( باکتری موراکسلا بوویس ) در مخاط آسیب دیده در گاو ( درگاوهای جوان حساسیت بیشتر است ) بوجود می آید . واگیری تا 80 درصد هم می رسد و اگر چشم درمان نشود به کوری دائم می انجامد . -13 ابتلاء به عوارض جسم خارجی اعم از نافذ و غیر نافذ در زمان خشکسالی به علت عارضه پیکا افزایش می یابد . در این ارتباط بوتولیسم جایگاه خاصی دارد . -14 به دنبال کمبودهای مواد غذایی و بمنظور جبران این کمبودها بویژه مواد معدنی ، در دام رویکردی به پیکا ( گنده خواری ) بوجود می آید که حاصل آن خوردن لاشه و یا بقایای ( استخوان ) حیوانات تلف شده است . با توجه به محیط مغذی لاشه ها بخصوص در نواحی گرم و مرطوب باکتری کلستریدیوم بوتولینوم شدیدا رشد کرده و زمینه رخداد بوتولیسم در دام ها فراهم می گردد . در سال های 85 و 86 در استان بوشهر به دنبال وقوع خشکسالی در آن استان موارد متعددی از بوتولیسم در دام ها بدنبال خوردن لاشه ها و بقایای موش و سایر حیوانات ، گزارش و تائید گردید . -15 مستعد شدن بیشتر نسبت به آلودگی های انگلی - آلود گی های کرمی در دام های جوان و دام هایی که تازه زایمان کرده اند بیشتر مشاهده می شود . دام های بالغ نسبت به انگل های داخلی مقاومند ، اما استرس سوء تغذیه ناشی از خشکسالی موجب ضعف سیستم دفائی بدن و افزایش حساسیت به عفونت ها بویژه بیماری های انگلی می گردد . در شرایط خشک ( خشکسالی ) بار آلودگی انگلی کاهش می یابد و شرایط برای انگل ها مساعد نیست به گونه ای که درمان جمعی توصیه نمی شود اما استرس فقر غذایی می تواند عوارض ناشی از آلودگی انگلی را در دام ها افزایش دهد . عدم توانایی دام در تیمار خود در شرای ط خشکسالی سبب افزایش موارد میاز خواهد شد . 87/41/01 ١٤٠ 87/41/ کد : 06